Briançon - Eperon de Brouchier (4c, 250 m, derrigorrez 4b)

Toki polit batean kokatuta dagoen ongi ekipatutako bidea. Aseguru gehienak (iltzeak eta paraboltak) pintura gorriarekin margotuta daude eta oso ongi ikusten dira. Bilgunea egin behar den tokian R handi bat margotuta dago gorriz. Arroka-zubi batzuk eta zintetarako arroka bloke batzuk ere margoz adieraziak daude. Hainbeste marka ikusita suposatzen dut bidea eskalatzen hasten direnentzat diseinatua dagoela eta horretarako erabiltzen dela.

Luzeak motzak dira eta ia ez dago altuera sentsaziorik. Arroka euste leku argi eta nabarmenez jositako kuartzita da. Horietako batzuk autobus bat zintzilikatzeko modukoak dira. Arrokak kareharria gogorarazten du, baina zertxobait desberdina da.

Lehenengo bi luzeak izan ezik besteetan ez dut luzeak elkartzea aholkatzen, sokarekin marruskadura gehiegi egongo litzateke. Friends eta fisureroak soberan daude. Hala ere arroka-zubiren edo blokeren batetarako ongi etor daitezke zinta batzuk. L8, L9 eta L10 ez dira ikusten herritik horma begiratzerakoan (ezproiaren atzeko aldean geratzen dira).

Bide hau egiteko edota Briançon inguruko beste batzuk egiteko kanpamentu basea izateko badago Brouchier herrixkan aterpe bitxi bat: Le Gîte Le Pas du Loup. Leku oso lasaia da eta bitxikeria behatoki astronomikoa dela da, teleskopioa erabiltzerakoan irekitzen den teilatu horietako batekin hornituta.

Iristeko: Gap herritik Briançon aldera hurbildu eta Prelles herrian D4 errepidea hartu (ezker aldera) Pelboux norabidean. Errepidetik 3 km egin ondoren, gure eskuinean, lurrezko pista bat aurkituko dugu (ongi adierazia). Pistari jarraituz Brouchier herrixkaraino (auzoraino?) igo. Herriaren azpitik pasa eta amaieran Le Gîte Le Pas du Loup baino 200 m lehenago hainbat kotxentzat lekuan duen aparkalekua dago (ikus marrazkia).

Hurbiltzeko: Ezkerrera egiten duen lehen bihurgunean bide bat jaiotzen da. Hori hartu eta 3 minututara mugarri bat eta pinturazko marka gorriak ikusiko ditugu. Harrien kaos handia zeharkatzeko hasiera adierazten dute. Puntu gorriei eta mugarriei jarraituz bidearen hasiera den plaka beltz nabarmenera hurbildu behar gara. Guztira, kotxetik, 15 min. inguru.

L1 (15 m, 4 aseguru, 4b). Pitzadura jarraitu. Bilgunea erlaitz eroso batean.

L2 (20 m, 4 aseguru, 4b). Lehenengo paraboltera iritsi arte ezkerrean dagoen pitzadura jarraitu. Ondoren plakatik bilgunera iritsi arte (erlaitz handi batean). Bi bilgune antolatuta daude. Erosoena eskuinekoa da.

L3 (35 m, 1 aseguru, 3a). Oinez. Ondoren, ezkerrera, zeharkaldi horizontal motz bat tarteko bilgunera iristeko. Ez egin bilgunerik eta jarraitu (oinez), hurrengo luzearen plakaren azpian, erlaitz handi eta eroso batean, dagoen bilguneraino.

L4 (20 m, 7 aseguru, 4c). Pitzatutako plakatik zuzen igo. Terraza batera iristen da. Ezkerrera biratu eta euste leku onak dituen pitzadura-tximinia bati ekin. Aurrez bidea oztopatzen digun plaka batekin aurkitzen garenean, biratu eta ezkerrera igo. Bilgunea lepotxoan aurkituko dugu.

L5 (20 m, 5 aseguru, 4a). Pitzaduratik igo. Ondoren, eskuin aldera, zertxobait behera egiten duen zeharkaldi horizontala egiten da. Amaieran eskaloi txiki bat jaitsi behar da. Bilgunea terraza handi batean.

L6 (25 m, 4 aseguru, 4b). Hasieran 8 m inguruko plaka. Ondoren, hasiera aldera, erresalte motz bat duen kanala. Azken metroak kanal lurtsu zabal batetik oinez igotzen da. Azken zati hau autobabesteko aukera dago pinu handi baten sustraietan zinta bat ipiniz. Lepo batera iritsiko gara. Bertan, ezkerrean, bilgune bat ikusiko dugu (parabolt 1 + iltze 1). Ez egin hor bilgunea. Eskuin aldera jarraitu hurrengo luzea osatzen duen pitzatutako plakaren oinarrian jarri arte. Plakaren oinarrian zinta batekin primerako bilgunea antolatzeko harrizko bloke handi bat dago. Harriak aulki itxura du eta bertan bilgune sendo-sendo bat antolatzeko nahita jarrita dagoela ematen du.

L7 (20 m, 4 aseguru, 4c). Euste leku oso onak dituen pitzatutako plaka bertikala. Ezproira irteterakoan asko etzaten da. Azken metroak, plaka oso etzan batetik, ia oinez egiten dira.

L8 (25 m, 4 aseguru, 4a). Zertxobait jaitsi eta euste leku onak dituen plaka bertikal motz bati ekin. Ondoren zati horizontal bat eta jarraian, pinu baten alboan, erresalte labur bat. Azken metroak ere oso etzanak.

L8bis (20 m). Eskuin aldera oinez 20 m inguru egin plaka etzan baten azpian dagoen erlaitz batean pintatutako R handia aurkitu arte. Ez dago bilgunerik, baina ez dago arazorik L9 luzea gorputzetik aseguratzeko.

L9 (35 m, 5 aseguru, 3c). Plaka etzana eta ondoren erresalte labur bat. Tarteko aukerazko bilgunea katerik gabeko bi paraboltez osatuta (hobe saltatzea). Azken 15 metroak, oso etzanak, ia oinez igotzen dira. Bilgunea zelai handi batean (parabolt 1).

Ematen du bidea amaitu dela gure aurrean gailurra ikusten delako eta bertara plaka oso etzan batetik oinez igo daitekeelako. Baina ez. Gailurrera begiratzen ari garela, gure ezkerrean dagoen zelai batera jaitsi behar da.

L9bis (10 m, 3 aseguru, II). Harmaila errazak zelaira jaisteko. Jaitsiera 4 edo 5 m dira eta oso ongi babestua dago 3 paraboltekin. Gehiegi, bi sobratzen dira.

L10 (35 m, 5 aseguru, 4c). Erdian pitzadura handi bat duen 10 m inguruko horma bertikala. Bideari azken puntua jartzen dion luzea. Zertxobait estutu behar da, baina euste leku handi eta oso onak ditu. Plaka super etzanera irteten da eta bilgunerainoko azken metroak oinez egiten dira.

Materiala: 7 zinta + bilgunerako materiala. Bloke edo arroka-zubiren batentzat zinta pare bat. Friends eta fisureroak soberan daude.

Arroka: Euste lekuz oso aberatsa den kuartzita.

Orientazioa: Ipar ekialdea.

Iraupena: 2h45min.

Cambiaridioma (Castellano)

Jarraitu

Vallorcine - Pilier de Vallorcine (4c, 95 m, derrigorrez 4b) eta Courage dülfons! (5b, 95 m, derrigorrez 4c)

Eskalatzeko toki polita. Hurbilketa laburra eta erosoa, arroka ona eta ekipamendua luxuzkoak dira. Eragozpen bat bilatzekotan, tokia jendetsua dela izan daiteke. Hala ere, ohikoena jende gehiena lehenengo luzeetan geratzea izaten da eta bigarren luzetik aurrera lasaiago eskalatzen da. Goiz hurbiltzen bagara jendea kenduko dugu eta itzal tartea luzatuko dugu, eguerditik aurrera eguzkiak bete betean ematen baitio hormari.

Bilgune gehienak katez loturiko bi kimikoz osatuta daude. Badira beste batzuk iltze oso handi eta kimiko batez ere osatutakoak, hauek ere katez lotuta. Denak beraz rapelatzeko prestatuta daude. Jendearen kopuruaren arabera rapelatuz edota oinez jaitsi daiteke. Oinez jaisteko goiko kateari jarraitu behar zaio (ezker aldera) eta eskailera eta baranda metalikoz ekipatutako bide bertikal batetik jaitsi behar da.

“Kanpamentu base” delako on bat Bueteko kanpina izan daiteke. Chamonix inguruko kanpin guztiak beteta daudenean, hemen lekua egoten da. Leku lasaia da eta martxa gehiago nahi badugu kotxez 15 minututan Chamonix hiri erdian gaude.

Iristeko: Chamonix herritik Suitza aldera egin behar da D1506 errepideari jarraituz. Col des Motets igo eta Vallorcine aldera jaitsi behar da. Le Buet (Comune de Vallorcine) auzora (?) sartzerakoan gure ezkerrean aparkaleku handi bat ikusiko dugu. Tren geltokiarena da. Tren geltokira joango bagina bezala sartu behar gara, baina hori egiterakoan berehala ikusiko dugu kanpina adierazten duen kartela (“Des Motets”). Trenbidearekiko paraleloa doan asfaltatutako pista jarraitu eta egoki ikusten dugunean aparkatu. Kanpinean sartu baino lehen, bidearen ertzean, kotxea uzteko hainbat toki daude.

 

Eskema.

Hurbiltzeko: Kanpin aldera jaitsi eta “Rocher d´escalade” adierazten duen kartela ikusiko dugu (ikus beheko argazkia). Bidea trenbide azpitik pasatzen eta kanpinaren atzeko zatitik ere (iturria dago bertan). Zertxobait aurrerago pista utzi eta bidezidor batetik igo behar da (poste adierazlea). Hormaren oinarrira 15 minututan iristen da.

“Pilier de Vallorcine” biderako hormaren oinarria eskuin aldera jarraitu behar da eta bidetxo batetik terraza bateraino igo. Kimikoen bi lerro ikusiko ditugu. Gurea ezkerrekoa da.

Pilier de Vallorcine (4c, 95 m, derrigorrez 4b)

L1 (20 m, 10 aseguru, 4b). Pasagunetxo bat sarreran. Gero euste lekuak dituen plaka.

L2 (30 m, 14 aseguru, 4c). Plaka ezproitik. Oinetan fidatu behar den itsasgarritasunezko pasagunetxoa laugarren eta bosgarren aseguruen artean (aseguruak gertu, ½ m-tara).

L3 (20 m, 8 aseguru, 4b). Hormatxo bat hasieran. Gero ezproitik plaka.

L4 (25 m, 9 aseguru, 4b). Aurrekoak baino zertxobait bertikalagoa den itsasgarritasunezko plakatxoa hasieran. Ondoren, bilgunera iritsi arte, harmailak eta amaieran plakatxo bat.

Materiala: 14 zinta + bilgunerako materiala. Friends eta fisureroak soberan daude.

Arroka: Gneis

Orientazioa: Mendebaldea. Itzala goizez.

Iraupena: 1h15min.

Courage dülfons! (5b, 95 m, derrigorrez 4c)

L1 (25 m, 9 aseguru, 4c). Lehenengo zatian pasagunetxoren bat duen plaka bertikala. Bilgune bat aurkituko dugu. Jarraitu aurrera eta harmailetatik hurrengoraino jarraitu. Pinu handiren eskuin aldean aurkituko dugun bigarrena da.

L2 (30 m, 10 aseguru, 3c). Tarteko bilgunera iristeko plaka pare bat gainditu. Hurrengo bilguneraino kanal etzanetik jarraitu (tarteko bilgunetik ez da ikusten azken hau).

L3 (25 m, 8 aseguru, 5b). Plaka zeiharra hasieran. Ondoren babaresa luze bat. Erdi aldera estutu behar den zatitxo bat du. Agerikoa ikusten dugunean zuzen irten (erraza, euste lekuekin).

L4 (15 m, 5 aseguru, 4b). Hormatxoa hasiera. Ondoren, bilguneraino iritsi arte, harmailak. Azken 6 metroak errazak, baino asegururik gabe.

Materiala: 10 zinta + bilgunerako materiala. Friends eta fisureroak soberan daude.

Arroka: Gneis

Orientazioa: Mendebaldea. Itzala goizez.

Iraupena: 1h30min.

Jaitsiera: Bidetik rapelatuz edo kableari ezkerrera jarraituz oinez, eskailera eta baranda metalikoak dituen bide bertikal batetik jaitsiz.

Cambiar idioma (Castellano)

Jarraitu

Peisey - Arête des Amis (5c, 85 m, derrigorrez 4a/A0)

Alpeetako bailara ezkutu eta polit bat ezagutzeko aitzakia polita. Merezi du errepidez bailararen  amaieraraino igotzea. Bidea motza da eta egun erdirako jarduera baterako balio dezake. Lehen luzea izan ezik, bertan 6-7 m inguruko horma bertikala baitago, bidea gneis beltzez osatutako plaka etzanetatik doa. Oso ongi ekipatua. Jarduera luzatu nahi bada, luzeak motzagoak egin daitezke.

Kimikoz babestutako luzeetan aseguruak arrokaren kolorearekin mimetizatzen dira. Bidea nondik doan hobeto ikusteko tarteka parabolt batzuk utzi dituztela ematen du.

Iristeko: Albertville – Moutiers – Landry – Peisey. Peisey herriko Moulins auzoa gurutzatu eta hurrengo bihurgune handian (egurrezko etxea handi baten aurrean dagoen bidegurutzean) kotxea aparkatu.

Bidegurutzea eta egurrezko etxea.

Hurbiltzeko: Zelaian ikusten diren bloke handien aldera egin behar da (guk blokea egiten han jendea ikusi genuen). Horretarako etxearen alboan jaiotzen den pista hartu behar da. Blokeen aurrera iristerakoan, ezkerrean, bidetxo bat dago. Hori hartu eta berehala eskuinera biratu eta bloke handien artetik igo bidearen hasierara igoko gaituen bidea aurkitzeko. Bidearen hasierara hurbiltzeko erlaitz belartsu batetik iristen behar da.

L1 (25 m, 12 aseguru, 5c o 4a/A0). Amaierako 6-7 m inguruko horma bertikalera iritsi arte, goroldio ugari duen (ez du eragozten) plaka etzanetik igotzen da. Hormaren lehenengo 4 aseguruetan estutu beharra dago, baina gero euste leku gehiago dago eta ongi igotzen da. Konplikatzen bada lasai-lasai A0 moduan egin daiteke.

L2 (35 m, 12 aseguru, 4b). Hasieran plaka bat zertxobait bertikalagoa. Ondoren etzan egiten da eta tarteko bilgune bateraino plaka zeihar etzan batetik igotzen da. Ondoren, ezproiaren ertza jarraituz, plaka zeihar etzan batetik igotzen da.

L3 (25 m, 11 aseguru, 4a). Plaka zeihar etzan luzea.

Materiala: 12 zinta + bilgunerako materiala. Luzeak laburtzen badira 7 zintekin egin daiteke. Friends eta fisureroak soberan daude.

Arroka: Gneis beltza.

Orientazioa: Hego-mendebaldea.

Iraupena: 1h20min.

Cambiar idioma (Castellano)

Jarraitu

Bérarde - Une histoire sans fin (5a, 95 m, derrigorrez 4c) eta Le premier voyage du Toons (4c, 105 m, derrigorrez 4b)

Bérarde-ko toki honek bide nahiko errazak eta laburrak ditu. Arroka eta ekipamendua onak. Hormara hurbiltzeko igo behar den malda gogorrak gutxienez bide para bat egitera bultzatzen du, gehien bat botatako izerdia konpentsatzeko.

La Grande Rochaille

Bideak nahiko jendetsuak dira. Ohikoa izaten da bide berean soka-bikote desberdinak aurkitzea. Jaitsierarako, jenderik ez bada, errazena eta erosoena “Une histoire sans…” bidearen ezkerrean dagoen rapel lerrotik jaistea da. Jende asko bada arroilako rapeletik (guztiz airean eta irteera deserosoa duena) edota eskuinekotik jaitsi beharko da. Bigarren hori aurkitzeko arroka baten mokoan kable bat aurkituko dugu. Kable horri aseguratuz bilgunera hurbildu behar da (oso aereoa).

Iristeko: Genobre – Bourg d´Oisans – Berarde edota Briançon – Col du Lautaret – La Grave – Berarde egin behar da. Berarde herrixkara igotzen den errepidea (D530) igoera gogorreko hainbat zati ditu eta St Christophe herrixka pasa ondoren, 4,5 km ingurura, errepidea 1 km-tan asko estutzen da. Ez da zati oso luzea, baina ez dago petrilik eta ibaia oso, baina oso, behean ikusten da. Beste kotxe batekin gurutzatzen bazara, bere “gauzatxoa” du. Eskerrak noiz behinka, 200 inguru, zabalgune txiki batzuk (Refuge) daudela. Berarde herrixkara sarrera debekatuta dago (hesia). Erosoena herriaren azpian dagoen parking handian aparkatzea da (ikus eskema).

 

Tete de la Maye

Hurbiltzeko: Herrixkara igo eta elizaren ezkerretik irteten den asfaltatutako pista hartu. Bi txabola dauden tokiraino igo eta bere atzean eta eskuinera jotzen duen bidea hartu. Bideak zig-zag eginez gora egiten du. Oinez hasi eta 20 min ingurura (kotxetik kontatzen hasita) mugarri bat ikusiko dugu eta, bere alboan, gora jotzen duen bidezidorra. Bide hori hartu eta igotzen hasi. “La Petite Rochaille” izeneko eskalada eskolara eramango gaitu bideak. Eskola bere ezkerretik inguratu eta zertxobait gorago eskuinera jo. Berehala, zertxobait gorago, eskuinera egin behar da eta eskolaren goi partean ikusten den terraza handi dagoen aldera igo behar da (eskolaren gailurrera igoko nahi bagenu bezala egin behar da). Goiko partean bidezidorra eskuinera pasatzen dela eta igotzen jarraitzen duela ikusiko dugu. Igoera gogor batetik 45 min ingurutan hormaren oinean egongo gara. Kontuz! Eskalada eskolara iristerakoan bere ezkerrean dagoen uharretik ez da igo behar. Igo daiteke, bide arrastoak daude, baina oso igoera nekeza  eta deserosoa da.

Une histoire sans fin (5a, 95 m, derrigorrez 4c)

L1 (25 m, 5 aseguru, 4b). Harmailak eta plakatxo bat hasieran. Tarteko bilgune batera iristen da. Segi eta plaka beltz handia dagoen aldera plakatik igotzen jarraitu. Bilgunea erlaitz handi batean.

L2 (25 m, 5 aseguru, 5c). Bilgunetik eskuin aldera irten. Lehenengo asegurua jarri ondoren, plaka beltzaren ezker aldean dagoen ezproitxora iristeko, 3-4 metroko zeharkaldi horizontala egin behar da. Zeharkaldian pasagunetxo fin bat dago, baina ongi egiten da lauza “salbatzaile” baten laguntzarekin. Ezproitxoa igo ondoren, harkaitza asko makurtzen da. Oso gertu dauden bi aseguru aurkituko ditugu lurrean eta, bere ezkerrean, bloke handi batean, bilgune bat (katez loturiko bi parabolt). Ez da bilgunea hor egin behar, rapelatzeko bilgunea baita. Beste 5 metro inguru igo eta “mikro” pinu baten alboan aurkituko dugu dagokigun bilgunea.

L3 (20 m, 5 aseguru, 5a). Itsasgarritasunezko plaka. Tarte etzanera irteteko itsasgarritasunezko pasagunetxo bat dago.

L4 (25 m, 6 aseguru, 4c). Nahiko euste lekuak dituen plaka bertikala. Hala ere euste leku horiek bilatu behar dira.

Materiala: 6 zinta + bilgunerako materiala. Friends eta fisureroak soberan daude.

Arroka: Gneis

Orientazioa: Hego-mendebaldea.

Iraupena: 1h15min.

Le premier voyage du Toons (4c, 105 m, derrigorrez 4b)

L1 (25 m, 6 aseguru, 4b). Bidea sabai handi baten ezkerrean hasten da, “une Histoire…” bidearen hasieratik 20-25 m ezkerrera. Sabaia nabaria da. Eskuinera zeharkaldi motz bat duen plaka (pasagunetxo fina) eta ondoren diedro lurtsua. Bilgunea bigarren pinu handiaren ezkerrean.

L2 (25 m, 5 aseguru, 4c). Zati bertikal labur bat hasieran. Zailtasunak hor aurkituko ditugu. Ondoren eskuineko ezproi etzanera irten eta harmailetatik bilguneraino igo.

L3 (25 m, 6 aseguru, 4b). Eskuin aldera igotzen den plaka zeiharra. Ondoren, diedro baten eskuinean geratzen den plakatxoa igo behar da. Bilgunera iristeko pasagunetxo fin bat duen zeharkaldia egin behar da eskuinera.

L4 (30 m, 7 aseguru, 4c). Diedro-tximinia. Ondoren horma etzan egiten da eta bilgunera iritsi baino lehen hormatxo bertikal bat gainditu behar da. Diedro-tximinia gainditu ondoren “Une histoire…” bidearen ezkerrean dagoen rapelaren bilgunera pasa daiteke, behean egon daitezkeen eskalatzaileei harririk bota gabe.

Materiala: 7 zinta + bilgunerako materiala. Friends eta fisureroak soberan daude.

Arroka: Gneis

Orientazioa: Hego-mendebaldea.

Iraupena: 1h20min.

Jaitsiera: Aukera ugari daude. “Une histoire…” bidean errazena eta erosoena bere ezkerrean dagoen rapel lerrotik jaistea da (2 rapel; 45 eta 40 metrokoak). Jendea badabil, gogaikarria izan daiteke. Kasu horretan ezkerrera igo (harri aske ugariko zatia) eta arroilaren gainean dagoen rapelaren bila joan gaitezke. “Voie des Pins” bidearen azken bilgunea bilatu behar da. Bere ezkerrean, 5 m ingurura, rapel instalazioa dago. Rapel instalaziora hurbiltzeko zeharkaldi horizontala erraza da eta 3 paraboltekin babestua dago. Rapela guztiz airean da, ziragarria eta irteera deserosoarekin. Beste aukera bat eskuineko rapel instalaziora joatea da. Azken bilgunetik igo (kontuz! harri askeak ez bota) eta, hormaren oinarria inguratuz, moko itxura duen bloke handi batera hurbildu behar gara. Harriaren atzean rapel instalaziora hurbiltzeko behar den kablea aurkituko dugu. Instalaziora hurbiltzeko zati labur aereo ziragarria pasa behar da.

“Le primier voyage…” bidearentzat aurreko hiru aukera horiek ditugu edota bideko R4tik (2 parabolt + 2 maillon) R3ra rapelatu eta hortik “Une histoire sans…” bidearen ezkerreko rapel lerroko bigarren instalaziora jaitsi. Instalazio horretatik lurrera 40 m-ko rapel batekin iristen da.

Cambiar idioma (Castellano)

Jarraitu

Tobazo - Torrijo (6b, 375 m, derrigorrez 5c/A0)

Bere albokoa den “Valle de Canfrac” bidearen antzekoa, baina motzagoa. Aseguruak gertu dituen “eskola” moduko ekipamendu batekin bidea oso ongi ekipatua dago. Baten bati ekipatuegia dagoela irudituko zaio agian, baina beti geratzen da aseguruak saltatzeko aukera. Bidearen egileei, zorionak egin duten lanagatik. Zati belartsu batzuekin mendiko eskalada bidea da. Zati horiek, erortzen bazara okerrenak direnak, ongi babestuak daude ere. Eskertzekoa da zeren ez da oso ohikoa izaten hori.

Bidea ongi berezitutako bi zatitan bana daiteke. Lehen zatiak, L2tik L7ra doana, arroka onean, zati batzuk bertikalak eta beste batzuk itsasgarritasun plakazkoak ditu. Bigarren zatia azken luzeek osatzen dute. Zertxobait belartsua da (harmailak eta plakatxoak) eta batzuetan arrokarekin arreta pixka bat izan behar da (gehien bat behekoari ez ezer botatzeko). Klasiko handi batean bihurtuko da eta jende askok errepikatuko du. Denbora aurrezteko lehen luzea saihestu daiteke ezkerreko erlaitz belartsuetatik igoz (oinez).

Aipatzeko zailtasunak L6 eta L7an daude. L6 luzeko hasierako horma lehenengo 3-4 aseguruetan  eskalatzen uzten da (hala ere, nahi bada, A0 modura ere egin daiteke) eta gero estutu egin behar da (modu askean izan daiteke), baina A0 modura, oso modu erosoan egiten da (asko luzatu gabe), aseguruak metro erdi eskasengatik banatuta daude eta. Ondoren 5a-ko pasagunetxoren bat duen 4b/c zailtasuneko luzea da. Zazpigarren luzea, eskalatzen uzten den horma baten ondoren, itsasgarritasunezko pasaguneak dituen plaka handi batekin egiten da topo. Oinetan fidatu behar den eskalada da. Plakak euste leku txiki ugari ditu, inklinatuak eta lauak, onak oinetarako, baina ez eskuentzako trakzioa egiteko oso txarrak baitira. Txapen artean eskalatu egin behar da, baina aseguruak ez daude beldurra pasatzeko haina urruti. Luzea ongi babestua dago. “Plakeroa” bazara, gustatuko zaizu. Ez bazara, apururen bat edo beste pasatuko duzu.

Altura sentsazio gabeko bidea. Bilgune guztiak leku erosoetan daude eta bi paraboltez osatuta daude. Edozein arrazoiengatik bidetik jaisteko beharra suertatzen bazaigu, 60 metroko sokekin, bidea rapelatzeko prestatuta dago (R2, R4, R6 eta R8 bilguneak katez eta eraztunez hornituta). Hala ere L7 luzea hasi baino lehen, ezkerrera, bidea uzteko saihesbide bat dago (erlaitz belartsu handi batetik). L8tik aurrera hobe goitik irtetea.

Bideari eguzkiak goiz goizetik ematen dio. Bero asko egiten ez duen eguna aukeratu edo oso goiz hasi, bestela bero asko pasatuko duzue. Ur nahiko aurreikusi.

Iristeko: Canfrac herriko tren geltokira hurbildu eta errepidetik Candanchu aldera igotzen jarraitu. Eskuinera egiten duen bihurgune zabal batean Rioseta-ko eraikin militarra dago. Kotxea uzteko aparkaleku txiki bat dago (4-5 inguru sar daitezke) bihurgunearen erdi aldera, bere eskuinean. Errepidearen eskuinean, bihurgunea baino 100 metro lehenago, bada beste toki bat kotxea uzteko. Itzala du eta kotxe gehiago sartzen dira.

Hurbiltzeko: Errepidea gurutzatu eta eraikin militarra inguratzen duen bidezidorra hartu. Bide hori Tucablanca-ra igotzen da. Bidezidorrak, bi pinudien artean, linea elektriko bati jarraituz, gora egiten du. Zortzi zenbakiarekin margotuta dagoen argindar- zutoineraino igo behar gara. Bertan gaudela, hurrengo zutoin aldera bidezidorretik beste 50 m inguru igo ondoren, mugarri handi batzuk aurkituko dugu. Bidea utzi eta hartxingadi aldera igotzeko unea da (eskuin aldera). Zeharkatu eta hormaren oinarritik doan bidezidorrari jarraituz bidearen hasierara hurbildu. Harkaitzean izena jarrita dago eta, zertxobait gorago, bidearen izenarekin zinta bat duen parabolta dago. Kotxetik, guztira, 40-45 min.

L1 (60 m, 3 aseguru, 3b). Harmaila belartsuak eta plakatxoren bat. Albotik igota saihestu daitekeen luzea da. Oharra: luze honetan ipini ditudan aseguruei buruz ez nago ziur. Luzea ez genuen egin eta urrutitik ikusi genituenak jarri ditugu.

L2 (60 m, 6 aseguru, 4a). Hasieran, zati horizontal handi batera iritsi arte, harmaila belartsuak (2 aseg.). Bertatik diedro baten ezkerrean dagoen itsasgarritasunezko plaka oso etzanari ekiten zaio (4 aseguru).

L3 (35 m, 8 aseguru, 5c). Hasieran plaka etzan erraza (1 aseg). Ondoren pasagune fin batzuk dituen itsasgarritasunezko plaka. Oso ongi babestua. Bilgunea goiko diedroaren hasieratik 5 metro ezkerrera.

L4 (25 m, 10 aseguru, 5b). Euste leku onak dituen diedro bertikala hasieran (5 aseg.). Ondoren euste leku onak dituen sabai txiki bat. Ongi babestua dago eta oso ongi igarotzen da ezkerrean dagoen pinu txikiaren laguntzarekin. Azken metroak, euste leku oneko plaka bertikala. L3 eta L4 luzeak elkartzeko aukera dago (guk egin genuen).

L5 (35 m, 10 aseguru, 4b). Bilgunetik eskuin aldera irten. Itsasgarritasunezko pasaguneren bat duen plaka etzan hasieran. Gero harmailak.

L6 (45 m, 22 aseguru, 6b edo A0/5a). Hasieran 8 metro inguruko horma bertikala. Lehenengo 3-4 aseguruetaraino eskalatzen uzten da. Ondoren, modu askean, 6b izan daiteke, baina A0 modura oso modu erosoan egiten da, gehiegi luzatu gabe. Horma gainditu ondoren zailtasuna asko jaisten da (5a-ko pasagune motzen bat, baina gehiena 4b/c zailtasunekoa). Azken 15 metroak aldapa belartsu batetik doaz. Erraza eta ongi ekipatutakoa. Bidea uzteko saihesbidea dago erlaitz belartsu batetik ezkerrera eginez.

L7 (30 m, 14 aseguru, 4c).  Lehenengo 5 aseguruetan eskalatzen uzten den horma bertikala, euste lekuekin. Plakara irteteko estutu egin behar da. Ondoren plaka luze bat itsasgarritasunezko pasagune fin batzuekin. Oinetan fidatu behar da. Plakak gustatzen bazaizkizu, luze ederra.

L8 (20 m, 6 aseguru, 4b). Hasieran harmaila belartsuak. Ondoren, pinu txiki bateraino iristeko, harlauza bat eta plakatxo bat. Bilgunea pinutik metro batzuk eskuinera, erlaitz handi batean. Harkaitzarekin arreta pixka bat izan behar da (gehien bat behekoari ez ezer botatzeko), baina aseguruen hurbiltasunarekin lasai eskalatzen da.

L9 (25 m, 7 aseguru, 4b). Sabai handi baten azpian dagoen zati zabal belartsu batera irten arte harmailak, bertikalagoa den plakatxoren bat edo besterekin. Sabaia bere eskuinetik saihesten da. Seigarren asegurua niri konfiantza gutxi eman zidan harri handi batean jarrita dago. Ia hobe ez jartzea. Harkaitzarekin arreta pixka bat izan behar da (gehien bat behekoari ez ezer botatzeko), baina aseguruen hurbiltasunarekin lasai eskalatzen da. L8 eta L9 luzeak elkartzeko aukera dago (guk egin genuen).

L10 (30 m, 3 aseguru, 4c). Hasieran aldapa belartsu luze bat eta azken zatian, tarte bertikal motz bat duen ezproia.

Jaitsiera: Gailurretik ezker aldera begiratzen badugu eski estazioko Tucablanca-ko txabolak ikusten dira. Txabola horietara so eginez arroka gorriko harri-jauzi bat ikusiko dugu eta bere atzean berde kolore biziko zelai bat. Belaze horretan zig-zag egiten duen bidezidor baten arrastoak nabari dira. Bidezidor hori hartu eta bertatik jaitsi behar da. Bidezidorra apur bat utzita dago, baina galerarik gabe Rioseta-tik Tucablanca-ra doan bide nagusian uzten gaitu. Bide nagusiari jarraituz kotxera jaistea besterik ez da falta. Guztira 1h inguru.

  

Materiala: 18-20 zinta inguru+ bilgunerako materiala. L6 eta L3+L4 luzeetan, modu erraz batean, hainbat zinta berreskura daitezke. Kasu batzuetan zinta bat ipintzerakoan bestea belaunaren parean geratzen da. Friendsak eta fisureroak soberan.

Arroka: Kareharria.

Orientazioa: Hegoa.

Iraupena: 4h.

Nork ekipatua: Maite Ortiz, Carmelo Torrijo, Adolfo Asensio y Jesús Yarza, uztaila 2015.

Cambiaridioma (Castellano)

Jarraitu

Col de los Ladrones (Canfrac) - Rudolf (5c, 85 m, derrigorrez 5b) eta Flin (5c, 85 m, derrigorrez 5b)

Col de los Ladrones 3 luzeko hainbat bide dituen eskalada eskola da. Horma errepidetik ikusten da. Bere gainean duen gaur egun abandonatuta dagoen gotorlekuak atentzioa deitzen du. Hurbilketa eta itzulia azkarrak direnez, eguneko beste jarduera bat osatzeko edota eguraldia ziurra ez den egun horietarako batentzat egokia izan daiteke. Hego aldera orientatuta dagoenez, ia egun osoan eguzkiak ematen dion horma da.

Deskribatzen diren bideak, nahiz eta ekipatuak egon, urrutiratzen dezente dituzte hainbat aseguruen artea eta, beraz, derrigorrezkoa da autobabesak eramatea (Totem Cams joko batekin nahikoa). Ekipamenduan ugari dira txapa handiko parabolt “militarrak” (12 mm-koak). Horrela  izendatzen ditut militarrak izan zirelako horma hauek ekipatu zituztenak.

Bideen izenak hormaren oinarrian margotuta daude letra handitan. Kontuan izan batzuetan militarrekin topo egin dezakegula bertan egiten baitituzte eskalada saioak. Hormaren sarreran bideen izenak eta zailtasunak adierazten dituen argibide-taula dago.

Iristeko eta hurbiltzeko: Canfrac-Estación herritik Candanchu aldera igo eta herritik irten eta berehala eskuinean geratzen den pista hartu (zubi bat gurutzatu behar da). Kotxearekin bere ezkerrean beste pista txikiago bat duen bihurgune bateraino igo pistari jarraituz (1 km). Inguruan kotxea utzi eta oinez hormara hurbildu. Hamar minutu inguru behar dira.

Rudolf (5c, 85 m, derrigorrez 5b)

Denetik duen bidea. Bigarren luzean aseguru batzuen artean dauden urrutiratzeak autobabestu behar dira. Lehenengo luzea zertxobait leundua, baina euste leku onekin. Bidearen hasieran bere izena margotuta eta txaparik gabeko esparrago handi bat ikusiko ditugu. Bidea lehenengo zuhaitzaren (lizarraren) eskuinean dagoen aseguru lerroa da.

L1 (30 m, 8-9 aseguru, 4c). Euste lekuak (bilatu behar direnak) dituen plaka. Amaiera aldera bi bilgune ikusiko ditugu. Aseguruen lerroari jarraitu ezkerrean dagoen bilgunera ia iritsi arte (metro bat beherago arroka-zubi bat) eta eskuin aldera zeharkaldi, emeki gorakorra, egin. Bigarren bilgunea pasa eta hirugarren bilgunea (gurea) aurkituko dugun horma-hobiraino jarraitu. Bilgunea bi parabolt militarrez osatua dago.

L2 (30 m, 5 aseguru, 5c). Zuzen irten eta bigarren aseguruan ezkerrera egin eta pitzadura batean dagoen iltzearen bila joan (iltzea zertxobait ezkutatuta). Kontuz! Ez jarraitu zuzen bigarren aseguruaren gainean ikusten den aseguru lerroari jarraituz. 6a+ (arriskutsua) zailtasuna duen saihesbidea da. Iltzetik zuzen, sabai txiki batera iritsi arte, igo eta goiko itsasgarritasun plakara igotzeko, bertan dagoen kanal-pitzaduraz lagundu. Estutu behar den pasagunea da eta kanal-pitzaduran friends bat ipintzea komeni da autobabesteko. Azken metroak itsasgarritasunezko plaka batetik doaz. Hemen ere azken aseguru eta bilgunearen artean urrutiratze bat dago, baina aukera gutxi daude autobabesteko. Bilgunea pitzadura handi baten barruan egiten da, zuhaixka baten parean (2 parabolt militarrez osatua).

L3 (25 m, 4 aseguru, 4b). Itsasgarritasunezko plaka. Pitzaduraren laguntzarekin lehenengo asegururaino igo (urruti) eta aseguratu bezain laster txapa urdin batetaraino 5 m inguruko zeharkaldi horizontala egin eskuin aldera. Hortik kateraino zuzen igo, txapatu bertan aurkituko dugun bilgunean eta ezproiari jarraitu. Bilgunea gailurreko hormaren oinarrian dagoen diedroaren ardatzean dago.

Materiala: 9 zinta + bilgunerako materiala. Totem Cams joko bat bigarren luzerako.

Arroka: Kareharria

Orientazioa: Hegoa. Ia egun osoan eguzkiak ematen dio.

Iraupena: 1h30min.

Flin (5c, 85 m, derrigorrez 5b)

Hau ere denetik duen bidea. Pitzadurak, horma, plakak eta kanal modukoak. Lehenengo luzean aseguruak urruti daude eta komeni da autobabesak eramatea. Bigarren luzea hobeto babestua dago, bina bertan ere ongi datoz friendsak. Bidearen izena hormaren oinarrian margotuta (zertxobait lausoa).

L1 (25 m, 2 aseguru, 4c). Erdian diedro-pitzadura bat duen plaka. Lehenengo asegurura iritsi baino lehen (urruti) lizar txiki batean zinta bat jartzeko aukera dago. Aseguruen arteko urrutiratzeak babesteko ongi datoz friensak.

L2 (30 m, 8 aseguru, 5c). Euste lekuak dituen horma bertikala hasieran, baina pasagune fin pare batekin. Zuhaixka dagoen aldera zuzen igo eta behin iltzea txapatu dugunean zuhaixka bere eskuinetik inguratu. Azken bi aseguru eta azken aseguru eta bilgunearen artean urrutiratzeak daude, baina friendsak ipintzeko pitzadurak daude. Bilgunea pitzaduraren barruan, bi parabolt militarrez osatua. Badago ere bilgunea metro bat ezkerrera, plakan, 2 kimikoetan egitea.

L3 (30 m, 4 aseguru, 4c). Bigarren asegururaino pitzadurari jarraitu. Zuzen jarraitzeak asegurua urruti dagoela plaka nahiko leun bat gainditzea suposatzen du. Beraz hobe da zertxobait eskuinera egin (pitzadurak duen joerari jarraituz) eta “Pepón Valenzuela” bideko bigarren bilguneko parabolt urdin batean aseguru bat jartzea. Kateraino zuzen igo, bertan dagoen bilgunean txapatu eta katearen laguntzarekin azken metroak egin. Azken bilgunea paraboltez osatua.

Materiala:  zinta + bilgunerako materiala. Totem Cams joko bat lehen eta bigarren luzerako.

Arroka: Kareharria

Orientazioa: Hegoa. Ia egun osoan eguzkiak ematen dio.

Iraupena: 1h20min.

Jaitsiera: Bi bideentzako berdina. Pistatik jaitsi eta metalezko hesi bat pasa ondoren, eskuinean jaiotzen den bidezidorra hartuz 10 minututan bidearen oinarrian izango gara berriro.

Cambiaridioma (Castellano)

Jarraitu

Ref. Bachimaña - Viaje por el muro (5b, 210 m, derrigorrez 4c)

Sendero Límite taldekoek Pared del Muro de la Cascada delakoan irekitako beste bide polita. Bideak sekulako granitoa du eta ingurunea ere bikaina da. Oso ongi ekipatua metrika 8ko paraboltekin eta, kasu batzuetan, harkaitzean zulatutako arroka-zubiekin (bitxia). Denborarekin zintak eraman beharko dira, gastatutakoren bat ordezkatzeko, baina orain ez dira behar.

Disfrutatzeko bidea da,  ez baita estutasunik pasatzen. Bilgune guztiak bi paraboltez osatuak daude hiru izan ezik: R1bis, ia lurrean egiten dena (parabolta + arroka zubia), R3bis (arroka-zubi handi batean) eta R6 (pinu handi batean). Guztiak leku erosotan kokatuta daude eta ia guztietan bikotearekin ikusmeneko komunikazioa dago.

Nahiz eta beroa egin, brisak noiz behinka ur-jauziko ur-tantak ekartzen ditu eta hori gertatzen denean eskertzekoa izaten da (hala ere, suposatzen dut hori airearen norabidea eta egunaren menpe egongo dela).

Aipatzeko zailtasun bakarra L5eko 5-6 metro inguruko diedro bertikal motza da. Diedro bitxia da bere ezker parteko harkaitza beltza delako eta eskuinekoa, aldiz, zuria. Zertxobait estutu behar den metro bertikalak dira, baina ez dago patiorik, ongi babestua dago 4 paraboltekin eta estutasun batean, apur bat luzatuz, A0 moduan egin daiteke.

Balneariotik igota bidea egunean egin daiteke (1h20min lasai-lasai igota) edo, inguruan ekipatu diren beste bideren bat egiteko asmoa badago, aterpean lo eginez. Guztiz, %100 batean, gomendagarria.

Iristeko: Balneario de Panticosa delakora hurbildu eta bertan dauden hainbat aparkalekuetako batean kotxea utzi.

Hurbiltzeko: Casa de Piedra aterpearen atzean jaiotzen den bidea (GR-11) hartu. Pared del Muro de la Cascadak osatzen duen zirkura iritsi arte bideari jarraitu (1h20min lasai-lasai igota).

Aterpean lo egiteko asmoa badugu oraindik beste hiru ordu laurdeneko igoera bat geratzen zaigu, “Subida del Fraile” izeneko igoera ezaguna. Aterpea luxu bat da eta bertako zaintzaileak oso jende jatorra. Gaua pasa ondoren, bidearen hasierara jaisteak beste 30 min inguru suposatuko digu. Izena agertzen duen plastikozko zirkulu laranja batek bidearen hasiera adierazten du.

L1 (30 m, 5 aseguru, 3c). Zulo eta txorrera pilo bat dituen plaka oso etzana. Lehen lau aseguruak harkaitzean zulatutako arroka-zubiak dira (bitxia).

L1bis: Oinez erlaitz belartsu batetik 30 metro inguru egin behar dira ezkerrera. Bilgunera iritsi baino lehenago zertxobait estutzen da, baina ongi babestua dago arroka-zubi batekin. Posible da R1bis bilgunetik eskalatzen hastea bertara oinez igoz, baina horrela sarrerako plakatxo bitxi hori eskalatzeko aukera galtzen da.

L2 (15 m, 4 aseguru, 4a). Aurreko luzearen antzekoa, baina zertxobait bertikalagoa. Labur azalduta, zulo pilo bat dituen placa etzana.

L3 (30 m, 7 aseguru, 4b). Aurrekoa baino bertikalagoa den plaka handia, baina oraindik zerbait etzana. Zailtasunean aurrekoaren antzekoa, baina finagoak diren zatitxo batzuekin. Luzeak eskuin aldera egiten du eta ipuru eta zuhaixka baten artetik amaitzen da. Oso ongi ekipatua. Jarraitzeko gogoarekin geratzen zara. L2 eta L3 luzeak elkar daitezke arazorik gabe.

L3bis: Eskuin aldera egin eta oinez, harkaitz koska bat jaitsi ondoren (parabolt batekin babestua),  bilgunera hurbildu (zinta more handi bat, arroka-zubi handi batean).

L4 (30 m, 8 aseguru, 4b).  Ezproitxoa inguratu eta bere mokoan lehenengo parabolta aurkituko dugu (gero, sokaren marruskadura gutxitzeko, hurrengo biak txapatu ondoren, komenigarria da hau askatzea). Luzea euste leku onak dituen horma motz batez osatuta dago hasieran eta ondoren euste leku ugariko plaka trinko batez. Eskalada eta zailtasun aldetik hirugarren luzearen antzekoa da.

 L5 (25 m, 7 aseguru, 5b). Bilgunetik eskuin aldera irten, eta igoz zeharkaldia egin ondoren, diedroaren oinarrian ipini. Hasieran estutu behar den zatitxo gogorra (2 aseguru). Gero antzekoa da, baina euste leku hobeagoekin. Bosgarren asegurua ipini ondoren, eskuinera irten eta seigarrena jartzerakoan berriro ezkerrera itzuli.

L6 (30 m, 6 aseguru, 4b). Plaka zeharkatzen duen pitzadurari jarraitzen dion luzea. Euste leku onak, baina zatitxoren batean oraindik zertxobait zikina. Jendea pasa ahala garbitzen joango da. Aurreko luzeekin alderatuta, hemengo honetan aseguruak zertxobait urrutirago daude. Bilgunea pinu handian.

L6bis: Erlaitz belartsu handi batetik, oinez, bilgunera hurbildu (15 m inguru). Makurgune batean paraboltak ikusten dira (bigarrena urre kolorekoa). “El Dorado” bidekoak dira (6a+). Gure bilgunea zertxobait eskuinera dago. Bi parabolt eta alboan arroka-zubi bat.

L7 (20 m, 5 aseguru, 4b). Ezker aldera egiten duen luzea. Lehenengo 3 aseguruetan euste leku onak dituzten blokeak aurkituko ditugu, baina zertxobait kanpora botatzen dutenak. Garrantzitsua da oinak ongi ipintzea. Bilgunea erlaitz belartsu handi batean.

L8 (30 m, 3 aseguru, 3b). Arroka trinkoz osatutako plaka oso etzana. Aseguruak urruti.

Jaitsiera: Garagardo freskagarri bat hartzeko 5-8 min inguruko igoeratxo bat geratzen zaigu. Denbora tarte horretan aterpean gara. Kotxera itzultzeko igoerako GR-11 bideari jarraitu beharko diogu.

Materiala: 8 zinta (11 zinta L2+L3 egiten bada) + bilgunerako materiala. Friendsak eta fisureroak soberan ez dira beharrezkoak, soberan daude.

Arroka: Granitoa.

Orientazioa: Ipar-ekialdea. Itzala goizez.

Iraupena: 2h45min.

Nork ekipatua: Sendero Límite taldeko kideek.

Cambiar idioma (Castellano)

Jarraitu

Aiztondo - San Miguel de Aralar (6a, 110 m, derrigorrez 5c)

Urtarrileko azken egunetako eguraldi onak aprobetxatuz Aiztondora hurbildu gara San Miguel de Aralar izeneko bidea egitera. Horma honetako beste bide gehienen antzera arroka trinkoz osatutako plaketan eskalatzen da. Lehenengo luzean plakak nahiko etzanak dira, baina hortik Aurrera bertikalak dira. Plaka ez den horretan aipatu beharra dago azken luzeko desplomatuan eskuinetik ezkerrera egiten den zeharkaldia da. Arroka begetaziorik gabe, trinkoa eta kalitatezkoa.

Bidea oso ongi ekipatua dago. Urte osoan eskala daiteke. Jaitsiera bidetik rapelatzen egiten da, bilgune guztiak eraztunekin hornituta rapelatu ahal izateko.

Iristeko eta hurbiltzeko: Ikus hurrengo sarrera.

L1 (30 m, 10 aseguru, 4b): Bi plakatxo etzanak pitzadura bertikal baten oinarrian uzten gaituzte. Pitzadura hobeto gainditzen da bere ezkerretik.  Luzea “Clásica sur” bidearekin partekatzen da.

L2 (30 m, 8 aseguru, 5b): Pitzaduraren azpian jarrai arte zati erraza. Zuzen ekin eta posible dela ikusten dugunean ezkerrera pasa eta diagonalean ezker aldera igotzen den pitzaduraren laguntzarekin igo. Pitzadura gainditu ondoren plaka handi batera irtengo gara. Plaka hasieran txapen ezkerretik igotzen da eta gero eskuinetik. Bilgunea iristeko pasagune fin bat dago.

L3 (25 m, 8 aseguru, 5c): Lehenengo aseguruaren azpian jarri arte, zeharkaldi horizontal motz bat eginez ezker aldera irten. Oinetan fidatu beharra dago, baina hasieran dirudiena baino errazagoa da. Aurrez aurre itsasgarritasunezko bi pasagune fin dituen plaka luzea dugu. Lehenengo pasagunea lehenengo eta bigarren aseguruen artean dago. Bigarrena bosgarren eta seigarren aseguruen artean. Euste leku onera iristeko pasagune zertxobait luzea egin behar da. Hemendik aurrera aseguruen arteko distantzia zertxobait handitu egiten da. Azken metroetan oinentzat pitzadura bat dago. Bilgunera iristeko ezker aldera zeharkaldia egiten laguntzen du. Bilgunea zertxobait deserosoa.

L4 (20 m, 7 aseguru, 6a): Euste leku onak dituen diedro oker baten laguntzaz bilgunetik irten eta igotzen hasi. Lehenengo asegurua zertxobait urruti (5 m ingurura). Ezker aldera jo eta horman zintzilik dagoen harri handia gainetik pasa ondoren sabaiari ekin. Bertan, ezker aldera, zeharkaldi motz bat egin behar da. Desplomea gainditu ondoren, bilgunera iritsi arte, euste lekuak dituen plaka bertikaletik igotzen da.

Jaitsiera: Bidetik rapelatuz.

Materiala: 10 zinta + bilgunerako material. Friendsak eta fisureroak soberan daude, ez dira beharrezkoak.

Arroka: Kareharria

Orientazioa: Hegoa.

Iraupena: 1h45min.

Nor ekipatua: FNDME-ko Ekipamendu Batzordeak berrekipatutako bidea.

Cambiar idioma (Castellano)

Jarraitu