Mollons - Pastor eléctric (5c, 90 m, derrigorrez 5a)

Duela gutxi, Interneten toki honi buruzko erreferentzia bat aurkitu nuen. Itxura ona zuen eta hara joan ginen arakatzera. Erreferentziak ez zuen oso ondo azaltzen hurbilketa nolako zen eta hasiera batean pixka bat galduta ibili ginen. Jaitsierarako antzeko zerbait gertatu zitzaigun eta alde batera eta bestera begiratzen ibili ginen asmatu genuen arte. Espero dut sarrera honekin kontu horiek apur bat argiago geratzea. 

Esan daiteke harkaitz hauek Masmuten luzapenak direla. Google maps-etik ikusita, satelitearen bistak antzeko geologia dutela erakusten du, estratuen orientazio berarekin. Harri mota ere antzekoa da.  Peñarroya de Tastavins udalerrian ere kokatu dago gunea (Masmut bezala).

Egia esan, leku zoragarria da. Bakartia eta lasaia. Hormak ez dira oso altuak, baina 3-4 luzeko bideak lortzeko aukera ematen dute. Arroka, oro har, kalitate oneko konglomeratua da. Guk egin genuen bidea 12 mm-ko kimikoz hornituta dago. Ekipazioa egokia da, ondo babestuta dago baina aire pixka bat dago aseguruen artean. Bilguneak plataforma onetan daude eta erosoak dira. Bitxikeria gisa, konglomeratuaren harrien artean, noizean behin, silxezko harriak aurkituko ditugu.

Hasiera batean, erreferentzia bat baino ez nuen aurkitu toki honi buruz, baina bertan eskalatzen egon ondoren, Interneten esploratzen, web orri hau aurkitu dut, inguruan bide gehiago daudela erakusten duena (Guía de Mollons). Meritu guztia Joan Tiron eta lankide batzuen da. Ikus ahal izango duzutenez, 10 bide daude ekipatuta eta nik uste gehiago ekipatzen ari direla guk egin genuen bidearen ezkerrean parabolt lerro bat ikusi genuelako. Konbentzituta nago inguruak jokoa ematen duela askoz gehiagorentzat, izan ere, Masmutek duen azaleraren erdia bezain handia da. Seguru itzuliko garela berriro.

R3tik, eskuinera, kimikoekin hornitutako lerro bat eta rapelatzeko prestatutako R bat ikusi genituen. Azken bilgunetik 5 m gorago rapelatzeko prestatuta dagoen beste bilgune bat dago  (2 spit + 2 eraztun). Orain badakigu Sara bidea dela. Pentsatzen dut, 60 m-ko bi sokekin, bi rapeletan lurrean zaudela.

 

Toki aproposa udaberrirako eta udazkenerako. Udaran bero gehiegi egingo duelakoan nago.

 

Iristeko: Peñarroya de Tastavinsetik CV-110 errepidea hartu behar da Herbes herrirako noranzkoan. Errepideak, 17. eta 16 km-en artean, Tastavins ibaia zeharkatzen duen zubi bat agertzen du. Zubia zeharkatu baino lehen, pista bat aurkituko dugu ezkerretara (Barranco de Escresosla; ermita de San Lambert). Pista hori hartu (ikus krokisa). Nahiko egoera onean dago turismo batekin sartzeko. Pista 4,6 km-tan jarraitu behar da. 0,9 km-ra, Mollonseko errekaren gainean dagoen zubi bat ikusiko dugu ezkerraldean. Hortik, oinez egin daiteke hurbilketa, goian dagoen web orrian agertzen den bezala. Aukera egokia izan daiteke pista gure ibilgailuarentzat egokituta ez dagoela nabaritzen badugu. 1,5 km-ra, zubi batetik, pista ibaiaren beste aldera pasatzen da.  Baserri batzuk eta amaieran etxalde bat duen toki zabal batera iritsiko gara.  Zertxobait aurrerago, 2,6 km-an, ibaia zeharkatu eta beste aldera pasatuko gara berriro. Pixka bat aurrerago, beste gune ireki batean, bidegurutze batekin egingo dugu topo. Ezkerreko bidea hartu behar da. Pista egoera onean dago eta lepotxo batera eramaten gaitu. Hortik aurrera jaisten hasten da. Belardi batzuk dituen pinu-gune batera iritsiko gara. Autoa hemen utzi daiteke, baina hobe da metro batzuk jarraitzea (200 m inguru) eta erreka zeharkatuz, autoa zabalgune zabal batean uztea (6-7 autorentzako lekua).

Hurbiltzeko: Bidean atzera egin (200 m inguru) eta pinuetan jaiotzen den belar-pista hartu (ikus krokisa). PR-TE 157-ko seinale bat dago. Hiru minututan etxe batzuen hondakinetara iritsiko gara. Bertan pista bidezidor bihurtzen da eta ibai alderantz jaisten da. Tarte honetan pintura-marka gorriak aurkituko ditugu. Mikro-haitztarte bat gurutzatzen da eta aurrerago bidezidorra ibaiaren beste aldera pasatzen da.  Bidexkari jarraitu, gure eskuinetik datorren erreka lehor bat aurkitu arte (12-15 min inguru hasieratik). Hori hartu eta 10-20 metrora ezkerreko magalera pasa. Landaretzarik gabe dago (nahiko garbia dago) eta hormen oinarrira eramango gaituzten bidezidor-aztarnak (mugarri asko) aurkituko ditugu. Hormaren oinarrira iristeko, guztira, 20 minutu inguru dira.

 

L1 (20-30 m, 0 seg., 3a). Harmailak eta azken erresalte bat lehen plakaren azpian dagoen plataforma zabal batean ipintzeko. Hobe da hemen R egitea eta luzea laburtzea. Erreferentziaren batean ikusi dut eskalatzen jarraitzen dutela. Arazoa da, lehenengo 2 aseguruetan eroriz gero, sokaren luzapenarekin plataforman joko genukeela.

L2 (20 m, 5 seg., 4c). Harri trinkoz osatutako plaka bertikala, zerbait gehiago pentsatu behar den pasagutxoren batekin.

L3 (25 m, 5 seg, 5a). R-tik irten eta berehala pasagune arraro bat duen diedrotxoa. Gero tarte erraz batek, nahiko etzana, azken horma baten azpian uzten gaitu. Horma hasiera batean dirudiena baino errezagoa da aseguruen eskuinetik ekiten bada.

L4 (20 m, 4 seg., 5c). Placa vertical al comienzo. Pasito fino para salir del tercer seguro y subirse a la plataforma. Luego tiende a la derecha y acaba con otra pancita. Ésta más fácil que la anterior.  Debajo del primer seguro hay una gran laja que se está separando de la pared. Suena a hueco total. CUIDADO! El primero de cordada que ni lo toque. Si se soltase caería sobre el compañero de la R.

L4 820 m, 4 seg., 5c). Plaka bertikala hasieran. Hirugarren asegurutik ateratzeko eta plataformara igotzeko pasagune fina. Gero eskuinetara jotzen du eta beste sabeltxo batekin amaitzen du. Hau aurrekoa baino errazagoa da. Lehen aseguruaren azpian, hormatik banatzen ari den harlauza handi bat dago. Kolpatzerakoan erabat hutsa entzuten da. KONTUZ! Sokadako lehenengoak ez dezala ezta ukitu. Askatuko balitz, R-an dagoen lagunaren gainera eroriko litzateke dena.

 

Jaitsiera: Oinez gailurreraino igo. Tontorraren beste aldean pinu sendo bat ikusiko dugu. Hortik, 10 m inguruko rapel labur bat egin behar da lepo zabal batera. Lepotik, gure eskuinean geratzen den ibi belartsuko lepora jaitsi behar da. 5-6 metro inguruko destrepe delikatua da. Kordino bat jar daiteke ipuru txiki baina sendo batean, destrepea pixka bat babesteko. Lepotik ezkerreko kanaletik jaitsi (arantzak) marka gorrien bidezidorreraino (30 min jaitsiera hasieratik). Bidetik kotxeraino itzultzea besterik ez zaigu geratzen. Guztira, 45-50 min izan daitezke.

 

Materiala: 5 zinta + bilgunerako materiala. Bi edo hiru zinta L1erako.

Arroka: Conglomeratua.

Orientazioa: Hegoa.

Iraupena: 1h30 min.

Nork irekia eta ekipatua: Joan Tiron, 2009.

 

 

Cambiar idioma (Castellano)

 

Jarraitu

Castell de Montmell - Integral del sol i la luna (5a, 70 m, derrigorrez 5a) eta Josep Baqués i Esteve (4c, 120 m, derrigorrez 4c)

Montmelleko gaztelura itzultzen gara. Aurrekoan sentsazio onekin geratu ginen eta, bide pare bat oraindik egiteko genituela jakinik, hurbiltzea erabaki genuen. Niri, egia esan, lekua gustatzen zait. Gazteluak, gurutzeak eta igoera erdian dagoen ermitak toki polita osatzen dute.  "Integral del sol i la luna" bidea ezusteko atsegina izan da. L3ko tarte labur bat izan ezik, kalitatezko arroka. Arroka zulo txikiz beteriko kareharri "zaharra" da, ukimenerako oso atsegina. L4 luzea, ederra. Bidea motz geratzen da eta jarraitzeko gogoarekin amaitzen da. Spit, iltze eta harkaitz-zubiekin hornitutako bidea.

Antza denez, bide berriak irekitzen ari dira, soka finko pare bat ikusi genituelako. Bilgune guztiak rapelatzeko prestatuta daude 2 spit + bi eraztunekin. R2tik EZ  segi eskuin aldera. Bideak atzera egiten du eta kanal lurkara batetik igotzen da (soilik 2 edo 3 metro dira).

Beste bidea, "Josep Baqués i Esteve", ez da hara espreski egitera  hara joateko bidea, baina ondo etor daiteke inguruan beste gauzaren bat egin ondoren eguna osatzeko. Bide etena. Erresalte segida bat da, gehien bat goiko aldean, altuera sentsazio gutxirekin eta landarediaz inguratuta (ez du enbarazurik egiten). Hala ere, bigarren luzea oso polita da. Plaka luzea bat da, arroka onarekin, jarraitzeko gogoarekin uzten zaituena. Luze guztiak horrelakoak izatea nahiko zenuke. Bidea spit eta paraboltekin ekipatua dago.

 

Iristeko eta hurbiltzeko: Ikus hurrengo sarrera.

 

Integral del sol i la luna (5a, 70 m, derrigorrez 5a)

L1 (15 m, 7 aseguru, 5a). Diedroaren ezkerretik igotzen den harri trinkoz osatutako plaka hasieran. Bosgarren aseguruaren parean zatitxo gogorragoa bat aurkituko dugu, baina ezkerretara pixka bat mugituz pasagunea errazten duen zulo on bat aurkituko dugu.

L2 (15 m, 6 seg, 4c). R-tik irteteko erresalte bat. Gero, pasagune finen bat duen harri trinkoz osatutako plaka.

L3 (20 m, 4 aseguru, 4b). Bileraren ezkerraldera irten. Spit bat dago harri baten ertzean. Harri trinkoz osatutako plaka batera igotzeko kanal lurkara. Luzeraren gainerakoa, harri trinkoz eta heldulekuz osatutako plaka bat da.

L4 (20 m, 7 aseguru, 5a). Domo batek harri trinkoz eta oso zimurtsua den plaka baten oinarrian uzten gaitu. Oso harkaitz zimurtsua duen plaka babaresa eder batekin gainditzen da. Gero plakatxo batek diedrotxo batean uzten gaitu. Azken metroak harmailetatik.

Jaitsiera:  Bidezidor baten arrastoak jarraituz gurutzeraino oinez igo (5 min). Zertxobait arantzez jantzia. Gailurretik bide normaletik jaitsi. Autora iristeko 30 minutu inguru izan daitezke.

 

Materiala: 7 zinta + bilgunerako materiala.

Arroka: Kareharria.

Orientazioa: Hegoa.

Iraupena: 1h15 min.

Nork irekia: V. Mestre eta V. Alegre, 1988.

Nork birrekipatua: Xabi Amat eta Josep Massana.

 

 

 

Josep Baqués i Esteve (4c, 120 m, derrigorrez 4c)

L1 (25 m, 4 aseguru, 4b). Espoloitxo bati jarraituz harmailak eta erresalteak.

Bilgunetik atera eta 15 m inguru oinez egin, bidezidor bati jarraituz, zulo handi baten ezkerrean jarri arte.

L2 (35 m, 8 aseguru, 4c). Plaka luz eta polita. Jarraitzeko gogoarekin uzten zaitu. Azken metroak gandorretik egiten dira, harri bloke handien artean.

R2tik, oinez, L3ren hasierara hurbildu behar da bidezidor bati jarraituz (landarez inguratua). Guztira 40 m inguru dira.

L3 (35 m, 6 aseguru, 4b). Lehen erresaltea ongi babestua dago. Gero 10 m oinez egin behar hurrengo erresaltera iristeko. Bigarren hori gainditzerakoan, beste 10 m oinez egin behar dira dorre txiki baten oinarrian jartzeko. Hemen dago luzeko pasagune gogorra.

L4 (25 m, 5 aseguru, 4b). Diedro baten ezkerrean dagoen plaka. Ondoren estutu beharreko pasagunetxo bat duen erresaltea.

Bilgune honetarik aska gaitezke eta gaztelura oinez igo. Tarte honetan parabolt bat aurkituko dugu eta azken bilgune bat parabolt 1ekin eta iltze erdoildutako batekin osatuta.

 Jaitsiera: Gaztelutik bidezidorrari jarraituz oinez jaisten da. Kotxera itzultzeko 20 min inguru beharko ditugu.

 

Materiala: 8 zinta + bilgunerako materiala.  

Arroka: Kareharria.

Orientazioa: Hego mendebaldea.

Iraupena: 1h15 min.

Nork irekia: Xabi Amat, Josep Massana, Jordi Farre, Jaume Canyelles eta Joan Lloret, azaroa 2012.

 

Cambiar idioma (Castellano)

 

 

Jarraitu

Calcena - Directa la plana (5c, 115 m, derrigorrez 5b)

Calcenako bide luze "ahaztuetako" bat dugu hau. “Escaladas en la cara oculta de Moncayo” liburuan agertzen da, baina oso erreferentzia gutxi dago Interneten (nik behintzat ez dut ezer aurkitu):

Harria ona da eta ekipazioa ere. Azkar egiten den bidea da. Aukera ona izan daiteke denboraz mugatuta bagabiltza edo eguraldia ez bada oso egonkorra, hurbilketa ez baita existitzen. Aukera ona izan daiteke ere, beste jarduera bat egin ondoren, eguna osatzeko. Autoa harkaitz handiaren alboan uzten bada (horretarako lekua egon behar da) 30 segundo besterik ez dira behar bidearen hasietan jartzeko. Jaitsiera ere erosoa eta azkarra da, ferrataren jaitsiera-bidetik egiten baita.

Eskalada oso polita da eta luze gehienak gozatzekoak dira. Lehen luzeak bi zatitxo gogor ditu. Sarrera (zertxobait higatua) eta pasagunetxo arraro bat bosgarren aseguruaren parean. Gainerakoa nahiko gozagarria da.  Bigarren luzearen plaka, oso polita. Hirugarren luzea laburra da, baina gogorra.  Goiko luzeak, etzanak diren plaketatik doaz.

Bideak goiko aldean bilgune modernoak  (bi parabolt eta 2 eraztun berrirekin hornituak) eta bilera "vintage"  modukoak konbinatzen ditu. Azken hauek bidearen behealdeko bilgunetan aurkituko ditugu. Bi plaka metaliko gorri dituzten paraboltez eta eraztunez osatuak daude. "Canal Pilar Monterde" bidean dauden antzeko bilerak dira. Bilera guztiak leku erosoetan daude.

 

Iristeko eta hurbiltzeko: Ikus hurrengo sarrera.

 

L1 (25 m, 8 seg., 5c). Babaresa labur bat hasieran. Pixka bat higatua dago inguruko luze bateko gainerako bideekin egiten baita. Gero plaka bat eta bosgarren seguruaren parean, pauso arraro bat. Tarte hori gaindituta, dagoen arrakalaz lagunduta, diedro bat gainditzea besterik ez da geratzen. R plataforma zabal batean.

L2 (30 m, 7 seg., 4 c). Hasieran nahiko euste lekuak dituen plakatxoa. Ondoren, harri trinkoz osatutako plaka-ezproi etzana.

L3 (15 m, 3 seg., 5c). Laburra, baina luze atletiko.  Lehen metroak ertzaren eskuinetik igo eta ondoren ezkerretara pasa. Babaresa motz bat (pasagune gogorra) ertzara igotzeko. Gainerakoa erraza.

L4 (30 m, 3 seg., 3c). Lehenengo 10-15 m-etan etzanda dagoen plaka. Ondoren ia oinez igotzen den plaka oso etzana.

L5 (15 m, 2 seg., 4a). Eskuekin baino oinekin eskalatzen den harri trinkoz osatutako plaka etzana.

Jaitsiera: Azken bileratik gailurrera igo eta hortik, gure eskuinean geratzen den lepo nabarmenera egin (mugarriak). Hortik, ferrataren jaitsierako bidezidorretik jaitsi. Autora itzultzeko 15-20 min inguru beharko ditugu.

Materiala: 8 zinta + bilgunetarako material.  

Arroka: Kareharria.

Orientazioa: Hegoa.

Iraupena: 1h30min.

Nork irekia eta ekipatua: Carmelo Torrijo, Jesús Cuartero, Carmelo Cuartero y Juan Nadal, 2005.

 

Cambiar idioma (Castellano)

Jarraitu

Roc Ponent - Aresta G.E.R. (5b, 170 m, derrigorrez 5b)

Leku lasaia. Arroka orokorrean ona da (granito ona), baina, noizbehinka, arreta jarri behar da hartzen den harriren batekin. Lehen bi luzeak dira gogorrenak eta zailtasunean mantenduak. Pasagune atletikoak dituzten diedro bertikal segida da. Gero ertzari jarraituz igotzen da (gehienetan bere eskuin aldetik; batzuetan bere ezkerretik) arroka onarekin eta, bi pasagune tonto izan ezik, nahiko erraza den eskaladarekin. Bi pasagune horietako lehena L3 luzearen hasieran dago (ertzaren erpinean dagoen eta eskuentzat gauza gutxi duen sabeltxo bat gainditu behar da) eta bigarrena L5 luzearen hasieran.

Autobabestea derrigorrezkoa egiten da. Bidean iltze batzuk aurkituko ditugu (oso gutxi). Gehienak nahiko zaharrak eta herdoilduak daude (pare bat egoera onean daude). Bilgune guztiak toki erosoetan egiten dira. Adi, mosketoi estu bat duen espresa eraman L1eko lehen iltzean normalak ez baitira sartzen.

Iristeko: L´Espluga de Francolí herritik Prades aldera T-700 errepidetik goazela, Poblet herria pasa eta gero, 6 eta 7 km-en artean, ibai baten gainetik zubi bat zeharkatuko dugu eta, metro batzuk aurrerago, ezkerrera, gurutze bat ikusiko dugu. Bertan Vall de Castellfollit-era doan asfaltatutako pista jaiotzen da. Pista horri jarraitu eta 6. zenbakia duen aparkalekuan kotxea utzi (para bat autoentzat tokia dago). Gure ezkerrean Roca Ponent bere dotorezia guztiarekin nabari da.

Hurbiltzeko: Kotxea uzten den tokia baino metro batzuk aurrerago bidezidor bat jaitzen da (Sendero Geológico 5 izenekoa). Ibaiaren ertzetik jarraitzen du eta metro batzuk aurrerago gurutzatu egiten du. Abandonatutako harrobi txiki baten albotik igaroko gara. Igotzen jarraitu beha da ageriko bidetik harri handiz osatutako hartxingadira iritxi arte. Sendero Geologico delakoak hortik jarraitzen du. Igoera ez da hasieran ematen duen neketsua bidezidor baten arrastoak baitaude. Zig-zag eginez eta pazientzia apur batekin bidearen oinarrira iristen da. Bidearen izena harkaitzean markatuta dago. Kotxetik 30 min inguru behar dira.

 

L1 (25 m, 4 seg, 5b). Pasagune atletikoak dituen lehen diedro bertikala igo eta ondoren, bigarren bat, hau ere bertikala, baina aurrekoa baino teknikoagoa (3 iltze). Diedroak gainditzean zeharkaldi txiki bat egin behar da ezkerrera erlaitz batetik eta azken iltzea aurkitzean eskuinera biratu. Erlaitz bati jarraituz, bilgunea egiten den ordena handi batera iritsiko gara. Lehen iltzeak zulo txikia du eta mosketoi estua bakarrik sartzen da (normala ez da sartzen).

L2 (25 m, 3 seg, 5b). Pauso atletikoak dituen diedro bertikala hasieran (iltze 1). Gero beste bat blokeen artean (aurrekoa baino errazagoa). Bigarren diedrotik irtetean (blokeen arteko “leihatila”) ezkerraldera zeharkaldi airetiko eta esposatu bat egin behar da. Zati honetan bi iltze zahar aurkituko ditugu (nahiko gertu bate bestetik), baina zeharkaldia babesteko bertan dauden bi ipuru sendoez balia gaitezke. Dauden bi ipuruetan komeni da zintak jartzea, sokadako bigarrenaren progresioa babesteko gehienbat. Arte handi bat duen plataforma zabal batera iristen da. R2 zuhaitz handian edo bloke handi batean egiten da. Luze honetan komunikazio arazoak daude sokadako kideen artean.

L3 (20 m, 1 seg., 4c). Eskuin aldera irten plaka etzan eta inklinatu batetik  (bere kriskillotik pixka bat irtenda dagoen spit azkoin baten alderantz). Pasagune arraroa azkoina dagoen lekuan (oinez fidatzekoa; eskuetarako gauza gutxi eta kamutsa) . Pasagune hori gainditu ondoren, zailtasun gutxitu egiten da eta blokeetatik igotzen da diedro nabarmen baten azpian dagoen plataforma zabal batetaraino. R arte handi batean. Jarrai liteke, baina sokak marruskadura asko izango luke eta komunikazio arazoak egongo lirateke. Hobe luze labur bat egitea.

L4 (30 m, 0 seg, 4b). Zuhaitzaren eskuinaldetik irten eta beste aldera pasa. Harmailetatik eta blokeetatik igo. Luzearen erdi aldera zinta bat jartzeko edo Ra egiteko arte bat aurkituko dugu.  R4 ipuru batean. Pixka bat aurrerago (5 m ingurura) beste ipuru bat dago (spit kriskiloak ondoan) eta bertan ere R munta daiteke. Aukeratu gehien gustuko duguna.

L5 (30 m, 1 seg., 5a). Pasagune atletikoa bilgunetik irten eta berehala (5-8 m-tara). Gero harmailetatik eta blokeetatik igotzen da bilguneraino (zuhaitz handi batzuetan). R-era iritsi baino lehen iltze bat aurkituko dugu eta ondoan trabatutako friend bat.

L6 (40-45 m, 0 seg., 3a). Harmailak eta plakatxo etzan batzuk.  Luzeraren luzera, bilera egiten dugun lekuaren araberakoa da. Bilgunea egoki ikusten dugun edozein bloke handitan egin daiteke.

Jaitsiera: Hartxingaditik, bidezidor arrastoei jarraituz, igoerarako erabili dugun bide nabarmenera jaitsi. Hortik autora itzultzea besterik ez da geratzen. Guztira 40 min.

 

Material: 10-12 cintas + material para las reuniones. Juego de friends y de fisureros. Unas cuantas cintas para las sabinas y para montar las reuniones.

Tipo de roca: Granito.

Orientación: Suroeste.

Horario: 2h15 min.

Abierta por: Toset y Blanchart (años setenta).

 

Cambiar idioma (Castellano)

 

Jarraitu

Sopeira - Boney M (5c, 280 m, derrigorrez 5b)

Egileek egin duten garbiketa-lana azpimarratu nahi dut (eta eskertu). Eskalatzen dugun askok, batzuetan, ahaztu egiten dugu ekipatzaileek egiten duten lana, gero guk ume modura gozatu ahal izateko. Ez bakarrik material-gastuan, baizik eta bidea egokitzen. Lagun batekin Lolita la Flamenca bidea errepikatzen ari ginela, 2021eko abuztuan, bidea garbitzen ari zirenean Juan Gutiérrez eta Miguel Angel Garciarekin topo egin genuen. Konturatzerako, aitzur txiki batekin, palanka batekin eta Katcher haize-makina batekin (uste dut zerbait gehiago zeramatela, baina ez dut gogoratzen zehazki zer) zebiltzan. Helduleku bakoitza aztertzen ari ziren, haize-makinaz lurra garbitzen eta harriak eta lurra beherantz botatzen. Han utzi genituen, eta han jarraitzen zuten gu kotxera iritsi ginenean Lolita egin, erlaitz handiraino eta eskaileretatik jaitsi ondoren. Titan batzuk.

Gogoan dut haiekin hitz egin genuenean esan zigutela bidea erlaitz handiaren gainetik luzatzen saiatu zirela, baina harria nahiko apurtuta zegoela eta bertan behera utzi zutela. Ikusten da ezetz. Erlaitz handiko R5era iritsi ginenean, hara gure harridura, bideak jarraitzen zuela zirudien. Internetetik jasotako erreferentzia guztiek zioten bidea hor amaitzen zela. Batzuek Lolitatik jarraitzea proposatzen zuten. Baina R-ko geziek eta ezkerretara ikusten den parabolt-lerro nabariak adierazten duten bezala, bideak aurrera jarraitzen du. Eta hor sartu ginen. Ez genuen inolako erreferentziarik, eta egia esan, nire ustez, lehen zatia baino hobea da. L6a ederra da. Horregatik bakarrik merezi du bidea egitea. Hori bai, garbiketa lan izugarri bat egin dute bertan. Hain dago garbitua, non mugitzen zen ezer ez genuen aurkitu..

Juani eta Miguel Angeli bidea noiz argitaratzeko asmoa zuten galdetu genien eta publiko egiteko denbora pixka bat beharko zutela erantzun zidaten. Harrezkero, bidearen jarraipena egin nuen, argitaratu zuten ala ez jakiteko, eta duela aste gutxi batzuk aurkitu nituen lehen erreferentziak sarean. Bidea Lolita la Flamenca auzokidearen antzekoa da. Luxuzko itsasgarritasuna duen arroka da, helduleku asko dituena. L4 eta L6 ederrak. Azken bi luzeak ere bai. Azken bi horiek elkartzeko aukera izango litzateke, baina, agian, soken marruskadura handiegia izango litzateke. Bidea begetazioaren artean doan arren, ez du molestatzen

Lehen zatiko bilera guztiak, erlaitz handian dagoena izan ezik, leku erosoetan daude eta bi uztai dituzten bi paraboltetan oinarritzen dira. Beraz, edozein unetan jaitsi daiteke bidetik. Erlaitz handitik onena oinez jaistea da. Azken bileratik, 60 metroko 2 sokekin, guk Lolita la Flamencako R8ra arte jaitsi ginen eta handik erlaitz handiraino. Lolitaren R8a soka arrastaka bota ditzakeen harrien aurrean oso ongi babestuta dago. Abantaila du du. Rapel hori garbituta dago (zuhaixka batzuk moztu dituzte), erosoago izan dadin.

 

Iristeko eta hurbiltzeko: Ikus hurrengo sarrera. Alderantziz ere egin daiteke. Kotxea urtegiaren oinarrian utzi eta gero eskailerak jaitsi.

 

L1 (40 m, 16 aseguru, 5c). Pasagune fin pare bat dituen eta zuzen igotzen den plaka bertikala. Jarraian eskuinera egiten den zeharkaldi luze bat. Hankak ongi ireki behar den pasagune pare bat ditu (flexibilitate gutxikoak, ni bezalakoak, estuago ibiliko dira).

L2 (25 m, 6 aseguru, 4a). Lehen zatia nahiko erraza harmaila batzuetatik. Ondoren euste leku oneko plaka bat, zertxobait bertikalagoa.

L3 (35 m, 9 aseguru, 4c). Hasieran, emeki gora egiten duen zeharkaldi labur bat egin behar da ezkerrera euste leku oneko plaka baten azpian jartzeko. Garbiketa lan izugarria egin dute plaka horretan. Emeki inklinatuta dagoen erlaitz moduko bat zeharkatu eta beste plaka bati ekin behar zaio. Hau ere euste leku onekoa. Nire ustez aurrekoa baino errazagoa. R3 bilgunea ezproitxoaren beste aldean kokatuta dago.

L3bis (10 m, 2 aseguru, 3b). Emeki behera egiten duen zeharkaldi horizontal laburra. Zertxobait zikina.

L4 (30 m, 10 aseguru, 5b). Etzana den plakatxo batekin hasten da eta arroka trinkoz osatutako plaka bertikal batekin jarraitzen du. Luze oso polita. Pena da agertzen duen lur apur hori, baina saihetsezina da euritik jasotako ura bideratzen duen kanala izanik. Jendea pasa ahala eta garbitu ahala politagoa bihurtuko da.

L5 (30 m, 7 aseguru, 4c). Luzeko pasagunea duen hormatxoa bilgunetik irteteko. Arroka trinkoz osatutako harmaila batzuetatik jarraitzen du eta eskuinera jotzen duen plaka oso etzan batetik amaitzen du (zertxobait lurkara). Azken 10 metroak lurkarak. Bilgunea erlaitz handian (2 parabolt eraztunik gabe). “Lolita la Flamenca” bidearen R6arekin komuna da.

L6 (40 m, 14 aseguru, 5a). Zeharkaldi diagonala gorakorra ezker aldera. Ondoren euste leku oneko plaka bertikala. Garbiketa lan izugarria egin dute hor. Terraza motz moduko bat zeharkatu ondoren beste plaka bati ekiten zaio, hau ere euste leku onekoa eta antzeko zailtasunarekin. Bilgunea eraztunik gabe, erlaitz handi batean.

L7 (30 m, 7 aseguru, 3c). Begetazioan garbitutako korridore batetik doan plaka etzana. Bilgunea eraztunekin erlaitz handi batean.

L8 (20 m, 6 aseguru, 5a). Hasieran, erlaitz horizontalera igo arte, pasagunetxo finen bat duen plaka labur bat. Ondoren, erlaitz estuari jarraituz, eskuinera zeharkaldia.

L9 (20 m, 6 aseguru, 5a). Bere eskuinetik pitzadura baten laguntzarekin igotzen den plaka zimurtua.

 

Jaitsiera: R)tik (3 parabolt, horietatik 2 eraztunekin) zuzen jaitsi (rapela garbiagoa izateko zuhaixka batzuk moztu dituzte) “Lolita la Flamenca” bidearen R8ra jaitsi (eror daitezkeen harriekiko ongi babestuta dago). Hortik beste rapel batekin erlaitz handian egongo gara. Bertatik urtegira jaistea eta hortik eskailerak erabiliz kotxera geratuko zaigu.

 

Materiala: 16 zinta + bilgunerako materiala. Friendsak eta trabatzaileak ez dira beharrezkoak, baina aukera ona izan daiteke beraiekin “jolastu” nahi baldin badugu.

Arroka: Bere osagaian hare ugari duen kararria. Ukipen eta itsasgarritasun ikusgarriak dituen harria. Trabatzaileak eta friendsak ipintzeko aproposak diren pitzadura eta artesi ugari dituen harria da.

Orientazioa: Hegomendebaldea. Gutxi gorabehera 11:00tik aurrera eguzkiak ematen dio. Udaran goiz ibili. Neguan eguerditik aurrera izaten da egokiagoa.

Iraupena: 4h.

Nork irekia eta ekipatua: Juan Gutiérrez, Miguel Angel Garcia eta Raquel Duran, 2021.

 

 

Cambiar idioma (Castellano)

 

Jarraitu

Mallos de Agüero - Tierra de naide (5c, 145 m, derrigorrez 5b)

“Tierra de naide” bideak, orokorrean, arroka ona du eta oso ongi ekipatua dago. Luze bakoitiak plaka etzanetatik doaz eta bikoitiak pasagunetxo finen bat duten plaka bertikaletatik.

Bidea aurkitzeko erraza da eta hurbilketa motza du. Mallos de Agüero ezagutzeko modu egokia izan daiteke.

Iristeko: Agüero herrira hurbildu. Herrira iritsi baino lehen eskuinera hartu eta kanposantu aldera igotzen den errepidetxoari jarraitu. Etxea bat eta kanposantua atzean utzi ondoren, goiko aldetik herrira iritsi baino 200 metro lehenago, hegaztiei buruzko poste adierazle batzuk dituen toki batera iritsiko gara. Bertan aparkatu. Hainbat kotxerentzat tokia dago.

Hurbiltzeko: Mallos de Agüerori buelta ematen dion bidezidorra hartu (eskuineko norabidean). Bidea eskalatzeko bidetxo batzuk dituzten bi bloke handien albotik pasa eta erreka lehor batek sortzen duen bailaratxo batean sartzen da. Erreka gurutzatu eta eskuin aldera pasatzen gara. Igotzen jarraitu eta bidea bitan banatzen den toki batera iritsiko gara (lekua erraz identifikatzen da eskuineko bidearen alboan harri-bloke handi bat dagoelako). Toki horretan, gure ezkerrean, jaiotzen den bidezidortxo bat hartu behar da. Bide berri hori uhartxo lehor batean sartzen da. Adi egon behar da, uharraren erdi aldera dagoen mugarri bat aurkitu behar da eta. Mugarria dagoen tokian, berriro ere, ezkerrera jo behar da. Erdi ezkutatuta dagoen bidezidortxoa jarraitu eta berehala gara bidearen oinarrian. Harri-bloke handi baten azpian dagoen aterpe naturalean itzala eta gauzak uzteko tokia aurkituko dugu.

L1 (25 m, 7 aseguru, 4a). Esku eta oinentzako euste-leku ugari dituen plaka etzana.

L2 (30 m, 10 aseguru, 5a). Ipurua ikusten den toki aldera, emeki eskuin aldera igotzen den plaka bertikala. Ipurura iristerakoan norabidea aldatu eta ezkerrera jo behar da bilgunea aurkitzeko. Sabaitxo bat dago luzearen hasieran eta bertan dago luzeko pasagune fina. Arroka-zubi txiki baten laguntzaz baliatuz A0 modura egiteko aukera egon legoke.

L3 (30 m, 8 aseguru, 4a). Zatitxo batzuetan arroka soltea duen plaka etzana.

L4 (30 m, 13 aseguru, 5c). Ongi estutu behar den pasagune fin pare bat dituen plaka bertikala. Bilgunearen gainean, eskuinean, ikusten den kubeta hobe da eskuinetik gainditzen saiatzen bagara. Bost eta seigarren aseguruen artean urrunketa txiki bat. Ondoren gertuago daude aseguruak. Bilgunera iristen ari garela plaka zertxobait etzan egiten da.

L5 (30 m, 6 aseguru, 4a). Eskuin aldera zeharkaldi horizontala egin behar da laugarren asegurura iritsi arte. Ondoren zuzen igo ipuru batean egiten den bilgunea aurkitzeko. Azken zati honetan arrokari arreta apur bat jarri behar zaio, zertxobait hautsita dago eta.

Jaitsiera: Lehen kanaletik jaisten zen, baina orain dela urtebete edo rapel lerro bat instalatu dute. "La vía más fácil de Agüero" bidearen azken bileraren ezkerrean dago. Rapel lerroa erabiltzea azkarragoa eta erosoagoa da (ikus irudia). 

Lehen rapelak 30 m pasatxo ditu. 60 metroko soka batekin oso, baina oso justu ibiliko ginateke. 70 metroko soka batekin inongo arazorik. 60 metroko bi sokekin 2 rapeletan lurrean gara. 

R1 eta R3 bertikalki lerrokatutako bi parabolt kate batez lotura, R2 horizontalki kokatutako bi parabolt bakoitza eraztun batekin. R1etik behera begiratuz harri deigarri bat ikusiko dugu. Rapel lerroa harri horretik 5-7 metro eskuinera doa.  R2 erlaitx handi eta eroso batean dago.

Kontuz harriak botatzearekin behean jendea badago.

Materiala: 13-15 zinta + bilgunerako materiala. Friendsak eta fisureroak ez dira beharrezkoak.

Arroka: Kareharria (konglomeratua).

Orientazioa: Eki aldea. Goi-goizetik eguzkia.

Iraupena: 2h.

Nork ekipatua: Luis Royo, Julio Benedé eta Gonzalo Arguedas, ekaina 2010.

Cambiar idioma (Castellano)

Jarraitu

Morata de Jalón - Furtiva (4c, 50 m, derrigorrez 4c); Proscrita (4c, 55 m, derrigorrez 4c); Purriano (5c, 80 m, derrigorrez 5b)

Morata negurako ezin hobea da. Eguzki pixka bat badago eta haizerik ez badu jotzen manga motxean eskala daiteke ere. Plaka handiaren ezker aldean ireki eta ekipatu dituzten bide berriak gozagarriak dira. Maila gozagarria, kotxetik 2 minutura eta amaitzerakoan taberna hor bertan, garadardotxo bat hartzeko. Gainera bide desberdinak konbinatuz “luzeak egiten” egon garen sentsazioarekin amai genezake. Nor eskaini dezake gehiago?

Bideak erraz aurkitu eta identifikatzen dira bere oinarrietan bidearen izena agertzen duen plakatxo batzuk ipinita daudelako. Plakatxo horietan “Furtiva” eta “Proscrita” bideari Vº mailako zailtasuna ematen diote eta “Purriano” bideari 6a, baina, zalantzarik gabe, zailtasun maila zertxobait errazagoa da. Bilgune guztiak bi parabolt eta bi eraztunez osatuta daude bidea rapelatu ahal izateko. Behean jendea badago adi harriak ez botatzearekin.

“Equipo Vodka” taldeko kideen (Jesus Yarza, Javier Vera eta lagunak) beste lan polit bat.

 

Iristeko eta hurbiltzeko: Ikus hurrengo sarrera.

Furtiva (4c, 50 m, derrigorrez 4c)

L1 (25 m, 8 aseguru, 4b). Zailtasun aipagarririk ez duen arroka oneko plaka.

L2 (25 m, 8 aseguru, 4c). Aurrekoa baino zertxobait bertikalagoa. Zertxobait gehiago pentsaraziko digun pasagunetxoa hirugarren aseguruaren inguruan.

 

Proscrita (4c, 55 m, derrigorrez 4c)

L1 (25 m, 9 aseguru, 4b). Euste leku onak dituen plaka bertikala. Zertxobait gehiago pentsaraziko digun pasagunetxoa zortzigarren aseguruaren inguruan.

L2 (30 m, 7 aseguru, 4c). Plakatxo batekin hasten da. Ondoren harmaila batzuetatik plaka-erresalte batera iristen da. Harmaila batzuk azken horma bertikalari ekin baino lehen. Horma honek euste leku onak aurkezten ditu.

Purriano (5c, 80 m, derrigorrez 5b)

L1 (30 m, 10 aseguru, 5b). Hasieran oinetan fidatu behar den pasagunetxoren bat duen plaka. Ondoren hankak irekita ongi igotzen den pitzadura diedroa. Euste leku oneko sabaitxoa eta azkenik, plaka batek bilgunean uzten gaituzte.

L2 (20 m, 5 aseguru, 4b). Plaka etzana. Garbiketa lan handia egin da, baina oraindik zertxobait zikina dago. Jendea pasa ahala hobetuko da. Bilgunea iritsi baino lehen erresalte motz bat dago.

L3 (30 m, 13 aseguru, 5c). Lehenengo asegurua “Relájate y disfruta (6a)” bidearekin komuna da. Euste leku ugari eta arroka-zubi handiak dituen horma bertikal batekin hasten da. Irteera bertikala eta atletikoa. Hormaren irteeran estutu beharreko zati labur bat dago (3 parabolt gertu; A0 modura egiteko aukera dago). Ondoren zailtasun maila jaitsi egiten da eta oinetan fidatu beharreko pasagunetxo finen bat duen plaka luze batetik igotzen da. Azken erresalte eta plakatxo batek bilgunean uzten gaituzte.

Jaitsiera: Bideetatik rapelatuz. Behean jendea eskalatzen badago,  arretaz ibili harriak ez botatzeko.

 

Materiala: aukeratzen den bidearen arabera 9 eta 13 zinten artean + bilgunerako materiala. Friendsak eta fisureroak ez dira beharrezkoak.

Arroka: Kareharria. Morata kalitateduna.

Orientazioa: Hego mendebaldea. Neguan eguerditik aurrera eguzkiak ematen dio bete betean.

Iraupena: Furtivos eta Proscrita bideetarako 45 min bakoitzarentzat eta 1h15 min Purriano bidearentzat.

Nork irekia/ekipatua: 

Furtiva eta Proscrita Javier Vera eta Jesús Yarza.

Purriano "Equipo Vodka" taldeko Javier Vera, Jesús Yarza eta Carmelo Torrijo.

 

Cambiar idioma (Castellano)

Jarraitu

Biaizpe - Lanbroa (6a, 150 m, derrigorrez 5b/A0)

Urtea ongi amaitzeko, abenduak 31ean, bide polita hau egin genuen. Hasieran aire pixka bat zebilen eta hotz apur bat pasa genuen, baina gero, eguzkiak berotzen hasi zuenean, asko gozatu genuen. Urtea amaitzeko modu polita.

Bidea oso ongi ekipatua dago eta arroka oso ona da. Haitz txikiko bide eskuragarriena dela esan genezake. Lehen bi luzeak hego ekialdeko orientazioa dute eta azken hirurak hego aldekoa eta beraz, eguzkitsuenak dira.

Lehen luzea (“Olatuak” bidearekin komuna dena) “pikante” apur bat duen bost mailako luzea iruditu zitzaigun. Agian hotzak ginelako (gu eta arroka) izan zen, baina bere “gauzatxoa” duten emeki konkortutako bi erresalte ditu. Bertan eskuentzat gauza gutxi dago eta itsasgarritasunezko pasagune finak aurkituko ditugu. Gaitz erdi oso ongi ekipatuta dagoela. Luze horretan eta hurrengoan harkaitza nahita kolpatua egongo balitz bezalako zatiak ditu. Goitik, noizbehinka, erortzen diren harriek eginikoak direla uste dut (horretarako dago harriak geratzeko sarea). Hirugarren luzeak pasagune arraro bat du; behean erlaitz handi bat duen bi harri handien artean dagoen diedro labur batean dago. Bi harrien oinarrian zuloa dago eta gauza da oinak ia gerriraino igo behar direla. Arraroa, baina tranpatxoa egin eta A0 modura egiteko aukera dago. Laugarren luzearen zailtasuna bere erdiko zati bertikalean kontzentratzen da.

Bidetik edozein momentuan ihes egin daiteke. Horrek eguraldi ezegonkorrarekin egitea ahalbidetzen du. Lehen bi luzeetatik arazorik gabe rapelatzen da (arroka trinkoz osatutako plaka erraldoi bat da; bilguneak bi parabolt eta bi eraztunez osatuak) eta beste luzeetako oinarrietatik arazorik gabe ihes egin daiteke oinez.

 

Iristeko: Irurtzun herrira hurbildu (herrian sartu) eta Donosti aldera eginez A-15 autobiaren irteeraren bila joan. Irteera hartu baino zertxobait lehenago, eskuinean, Lekunberri eta Irurtzun batzen zituen errepide zaharra ikusiko dugu.  Errepide hori hartu eta lehen tunela baino lehen, eskuinean dagoen tokian, aparkatu. Hainbat kotxe sartzeko lekua dago.

 

Hurbiltzeko: Errepidea zeharkatu eta tunel sarreraren ezkerrean nabari den bidezidorra hartu. Bidea luze bat eta biko kirol-bideak dauden “Plataforma” sektorera igotzen da. Harriak geratzeko sare batera iritsiko gara eta ondoren soka finko batekin babestuta dagoen trepada eremu batera. Hormaren oinarria jarraitu. Gure parabolt lerroa azkena da, eskuin-eskuinean dagoena.

 

L1 (35 m, 13 aseguru, 5b). Plaka-ezproitxo labur batekin hasten da luzea. Ondoren arroka trinkoz osatutako plaka luze bat. Emeki konkortuta dauden bi erresalte labur ditu eta bertan eskuentzat gauza gutxi egonik itsasgarritasunezko pasagune finak aurkituko ditugu. Erresalteen arteko zatiak nahiko etzanak dira. Pitzadura baten gainean dagoen sabaitxo txiki batekin amaitzen da luzea, baina kasu honetan euste leku gehiago daude.

L2 (20 m, 5 aseguru, 3c). Arroka trinkoz osatutako eta oinentzat erlaitz txiki ugari dituen plaka etzana.

L3 (30 m, 11 aseguru, 5c). Hasieran zertxobait kanpora botatzen duen 6-7 metroko horma bertikala. Zuhaitzaren laguntzarekin hobe irteten da. Ondoren bigarren luzeko modukoa den plaka etzan bat. Diagonalean eskuinera zeharkaldi gorakor bat eginez igotzen da.  Ondoren bi harri handien artean dagoen diedro labur bati ekin behar zaio. Pasagune arraroa oinak ia gerriraino igo behar direlako. Ongi txapatua (2 parabolt gertu) egonik A0 modura egin daiteke. Azken metroak euste leku ugari dituen horma batez osatuta daude.

 

Zertxobait jaitsi eta oinez 30 m inguru ezkerrera eginez hurrengo plakaren oinarrian jarri behar gara (paraboltak ikusiko ditugu).

 

L4 (40 m, 13 aseguru, 6a).  Hasieran nahiko etzanak diren plakak. Ondoren erdian pitzadura-erlaitz bat duen horma bertikala. Zati honetan biltzen dira luze honetako zailtasunak. Zortzigarren aseguruan ezkerrera egin, pitzadura aldera, eta babaresa polit batetik igoz azken erresaltearen (pitzadura dagoen horren) oinarrian utziko gaitu. Pitzadura gainditu ondoren zailtasun maila asko jaisten da eta, emeki ezkerrera eginez, harmaila eta blokeen artean igotzen da bilgunera iritsi arte.

 

Zertxobait igo eta ezkerrera 30 m inguru eginez hurrengo plakaren oinarrian jarri behar gara (paraboltak ikusiko ditugu).

 

L4 (25 m,6 aseguru, 5a). Bloke handiak eta euste leku onak dituen plaka bertikala. Pasagune zailena lehen metroetan aurkitzen da (lehen bi aseguruetan). Ondoren arrokak euste leku ugari aurkezten ditu eta ongi igotzen da. Bilgunea justu gailurreko gandorrean, ertz-ertzean, dago.

 

Jaitsiera: Azken bilgunetik ezkerrera eginez gangorrari jarraitu. Bost eskas egin ondoren materiala modu erosoan kendu ahal izango dugun toki batera, belardi txiki batera, iritsiko gara. Hortik hego aldera egin behar da eta azken luzeko oinarrira jaitsi oinez (destrepe txikiren bat badago). Azken luzeko oinarrian aurkituko dugun bideari, altuera galdu gabe, horizontalki jarraitu modu argi batean behera egiten duen ageriko bidezidor bat aurkitu arte. Bide hori jarraitu (mugarriak). Basoan sartuko gara eta, bideari jarraituz, bertan marka zuri eta berdeak jarraitu behar ditugu. Baso barrutik tarte luze bat egin eta bidea horizontala bihurtu eta herri aldera egiten duela nabaritzean poste adierazle batekin adierazitako bidegurutze batera iritsiko gara. Bidegurutzean eskuinera egin behar da eta margo zuri, hori eta berdez adierazitako bidetik jaitsi behar da. Hiru minutu eskasean pistan egongo gara eta beste minutu bat pasa baino lehen kotxean. Guztira 25 min inguru beharko ditugu.

 

Materiala: 13 zinta + bilgunerako materiala. Friendsak eta fisureroak ez dira beharrezkoak.

Arroka: Kareharria.

Orientazioa: L1 eta L2 hego mendebaldea; beste luze guztiak hegoa.

Horario: 2h 30 min

 

Cambiar idioma (Castellano)

 

Jarraitu